مهر گزارش می دهد؛
ناكارآمدی نظام آموزشی در بازار كار، اشتغال۷۰درصدی درمشاغل غیرمرتبط
ارتباط با مشتری: نتایج مطالعات میزان تطبیق پذیری آموزش های علمی و مهارتی با شغل فعلی افراد نشان داده است دراستان های مورد بررسی فقط كمتر از ۳۰ درصد از شاغلان در مشاغل در رابطه با رشته تحصیلی، مشغول به كار هستند.
به گزارش ارتباط با مشتری به نقل از مهر، «بیكاری» كه طی دهه های اخیر همواره یكی از چالش های اقتصاد ایران بوده، در كنار توسعه سیاست های غلط در نظام آموزشی كشور جدی تر شد به طوریكه تاثیر ناهمخوانی استراتژی های نظام آموزشی كشور با نیاز بازار كار غیرقابل انكار است.
به اعتقاد كارشناسان، متولدین دهه شصت كه مخاطب بخش عمده ای از بیكاری فعلی در جامعه هستند، از اوایل دهه هشتاد به تدریج وارد بازار كار شدند اما سیاست های نظام آموزش عالی بدون در نظر گرفتن نیاز بازار كار به تدریج توسعه پیدا كرد كه دو نتیجه نامطلوب به دنبال داشت؛ نخست اینكه، جوانانی كه باید در سن ۲۰ سالگی وارد بازار كار می شدند در جهت مدرك گرایی تشویق شدند و با تغییر الگوی زندگی خود در آن مقطع، «دانشگاه» را به «انتخاب شغل» ترجیح دادند.
در كنار آن، خیلی از دانشجویان در حالی فارغ التحصیل شدند كه به استناد اظهارات مسئولان هیچ مهارتی برای ورود به بازار كار ندارند و هم اكنون هم به زعم مسئولان حدود ۸۰ درصد از تقاضای نیروی كار مربوط به فارغ التحصیلان دانشگاهی است.
در همین زمینه رضا تازیكی مدیر طرح ملی توسعه كسب و كار و اشتغال پایدار وزارت كار (طرح تكاپور) در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینكه آموزشهای عالی و مهارتی در كشور كمترین انطباق را با نیازهای واقعی و مورد نیاز اشتغال و كسب و كار در كشور دارند، اظهار نمود: در صورتی كه بیكاری امروز یكی از ابرچالش های اساسی در كشور به حساب می آید بخشی نگری، عدم وجود یك نگاه كل گرایانه و راهبردهای جزیره ای و ناهماهنگ در حوزه عرضه و تربیت نیروی انسانی ماهر و كارآمد سبب شده كه بخش عمده بیكاری محصول بی كیفیت بودن نیروی انسانی بعنوان محور اصلی توسعه كشور باشد.
نتیجه مطالعات در ۳۱ استان كشور در قالب طرح توسعه كسب و كار و اشتغال پایدار نشان داده است در سراسر كشور، عرضه نیروی كار متناسب با نیازهای واقعی كسب و كارهای دارای مزیت در هر منطقه از كشور نیست و میزان تطابق آموزش های مهارتی و آموخته های دانش آموختگان دانشگاهی و فنی و حرفه ای كمترین ارتباط را با نیازهای واقعی و مزیت های كسب و كاری دارندوی اضافه كرد: در واقع سیستم اشتغال هر كشور از دو عامل اساسی عرضه و تقاضای نیروی انسانی تشكیل شده است كه در سمت عرضه، نهادهای تربیت كننده و آموزش دهنده نیروی انسانی نظیر آموزش و پرورش، نظام آموزش عالی، فنی حرفه ای و كلیه نهادهای آموزشی خصوص و دولتی قرار دارند و در سمت تقاضا هم بنگاه های كسب و كار و نهادهای حاكمیتی در بخش های دولتی و خصوصی قرار گرفته اند.
عدم تناسب عرضه نیروی كار با نیاز كسب و كار
مدیر طرح ملی توسعه كسب و كار و اشتغال پایدار افزود: مطالعات جامعی كه در ۳۱ استان كشور در طرح توسعه كسب و كار و اشتغال پایدار توسط معاونت توسعه كارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون كار رفاه اجتماعی انجام شده است، نشان داده است در سراسر كشور، عرضه نیروی كار متناسب با نیازهای واقعی كسب و كارهای دارای مزیت در هر منطقه از كشور نیست و میزان تطابق آموزش های مهارتی و آموخته های دانش آموختگان دانشگاهی و فنی و حرفه ای كمترین ارتباط را با نیازهای واقعی و مزیت های كسب و كاری در هر منطقه دارند.
وی با اشاره به جزئیات نتایج مطالعه وزارت كار در حوزه میزان تطابق آموزش با نیاز بازار كار هم اظهار داشت: به طور مثال در استان گلستان كه اقتصاد و عمده درآمد و اشتغال استان در بخش كشاورزی و دامپروری و به صورت بالقوه در حوزه گردشگری می باشد و از قضا دارای بیشترین نرخ اشتغال ناقص كشور (حدود ۱۹درصد ) می باشد، قاعدتا انتظار می رود با عنایت به این مزیت استان در حوزه بخش كشاورزی، رشته های دانشگاهی و فنی و حرفه ای هم در رابطه با این مزیت استان تعریف شده باشند حال آنكه آمار میدانی و انتشار یافته از جانب مراكز آموزش عالی این استان نشان داده است كه تنها كمتر از ۱۱درصد از كل آموزش دانشگاههای این استان در حوزه كشاورزی و علوم دامی و بیش از ۴۵ درصد از كل آموزشهای آموزش عالی در حوزه علوم انسانی است.
تازیكی اضافه كرد: یا در استان سیستان و بلوچستان مهمترین مزیت این استان در حوزه بازرگانی، تجارت كالا و لجستیك و سپس شیلات است، اما تنها ۴.۷ درصد از شاغلان بخش كشاورزی تحصیلاتی مرتب با كشاورزی دارند.
این مقام مسئول افزود: استان سیستان و بلوچستان سی و یكمین استان صنعتی كشور است و بیش از ۸۰ درصد دانشجویان شاغل در رشته های صنعتی مهندسی صنایع، مكانیك و رشته های صنعتی در این استان بومی هستند اما عمده فارغ التحصیلان این رشته های صنعتی بعد از فراغت از تحصیل به علت نبود زمینه های كار در حوزه صنعت مبادرت به مهاجرت می كنند.
چالش آموزش های مهارتی در كنار آموزش های علمی
مدیر طرح ملی توسعه كسب و كار و اشتغال پایدار خاطرنشان كرد: در حوزه آموزش فنی و حرفه ای هم با اندكی تساهل، وضع به همین گونه است و سیاست گذاران امروزه مبادرت به تاسیس دانشگاه فنی و حرفه ای كرده اند كه خود نوعی نقض غرض به حساب می آید.
تازیكی اضافه كرد: بعنوان نمونه در حوزه آموزشهای فنی و حرفه ای، برنامه های ارتقاء مربیان آموزشگاه های فنی و حرفه ای دولتی و خصوصی بسیار كم اثر و كمرنگ است و عمده آموزشها انطباق پایینی با نیاز كار و از همه مهمتر با نیازهای كسب و كاری هر منطقه دارد.
ورود آقایان به آموزش های مهارتی پوشاك ممنوع!
این مقام مسئول در وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی افزود: در صورتی كه امروز بازار پوشاك كشور مملو از كالاهای قاچاق بوده و ظرفیت تولید و جایگزینی كالاهای ایرانی در حوزه پوشاك فراهم شده، جالب است بدانیم سازمان آموزش فنی و حرفه ای كشور به گروه آقایان در سراسر كشور در حوزه تولید پوشاك اصولا آموزشی نمی دهد و هیچ آموزشگاه فنی و حرفه ای در كشور مجاز به عرضه آموزش های فنی و مهارتی در حوزه پوشاك نیست.
وی افزود: ضمن اینكه آموزشهای ارائه شده برای خانمها هم اصلا تناسبی با نیازهای واقعی صنعت پوشاك ندارد؛ بعنوان نمونه در بیش از ۹۰ درصد آموزشگاههای فنی و حرفه ای در حوزه آموزشهای خیاطی حتی یك چرخ صنعتی وجود ندارد و عمده آموزشها توسط چرخ های خانگی و تجهیزات غیر تخصصی صنعت پوشاك عرضه می گردد. در این شرایط چگونه انتظار داریم كه فارغ التحصیلان این آموزشگاهها جذب بازار كار شوند ؟
این مقام مسئول در وزارت كار با تاكید بر اینكه مثالهای متعددی درمورد ناكارآمدی سیستم آموزشی كشور در حوزه اشتغال وجود دارد، اظهار داشت: در صورتی كه امروزه بخش كشاورزی كشور هر روز با مشكلات مختلف در حوزه بهره وری پایین، هدر رفت منابع آب و خاك و خشكسالی و عدم برنامه ریزی در تولید محصول مواجه می باشد، كم بودن دانش و مهارت در این حوزه و فعالان بخش كشاورزی یكی از اصلی ترین دلیل بروز این مشكلات به حساب می آید كه بخشی از ریشه آن در آموزشهای عالی و مهارتی كشور است و درحالیكه ۴۷درصد از كل رشته های دانشگاهی كشور در حوزه علوم انسانی در حال تربیت دانشجو هستند، در مقابل فقط ۴ درصد از دانشجویان كشور در كل سیستم آموزش عالی در حوزه علوم كشاورزی و دامی مشغول به تحصیل هستند كه این تعداد حتی از تعداد دانشجویان رشته های هنر كه ۸ درصد كل دانشجویان را تشكیل می دهند هم كمتر است.
تازیكی با اشاره به اینكه كمترین میزان دانشجو در كشور در حوزه كشاورزی و علوم دامی است افزود: «بنابراین نباید متعجب بود كه چرا دانش كشاورزی و بهره وری كشاورزی در كشور پایین است. ضمن آنكه محتوای همین رشته های موجود هم ضمن به روز نبودن، انطباقی با نیازهای منطقه ای دانشگاهها در هر منطقه از كشور ندارد.»
در ۵ استان مورد مطالعه، با تخفیف و نگاه خوشبینانه ۳۰ درصد از شاغلین كه عموما در حِرَف پزشكی و بهداشتی و امنیتی و نظامی بوده اند در شغل در رابطه با تحصیلات خود فعالیت دارند. به عبارتی به صورت میانگین بیش از ۷۰ درصد از شاغلان در این مناطق در مشاغل غیر در رابطه با تحصیل خود مشغول به كار هستندمدیر طرح ملی توسعه كسب و كار اشتغال پایدار (تكاپو) اضافه كرد: مطابق با تحقیق مفصلی كه در قالب طرح تكاپو در ۵ استان كشور انجام شده است، میزان تطابق رشته های تحصیلی آموزش عالی و فنی حرفه ای با شغل افراد نشان داده است در رسته های در رابطه با صنعت، فعالیت ۶۶ درصد از شاغلان با رشته تحصیلی آنها هیچ تطابقی ندارد. همینطور در رسته های در رابطه با خدمات فعالیت شغلی ۵۸ درصد از شاغلان با رشته تحصیلی آنها ارتباطی ندارد.
كمتر از ۳۰ درصد شاغلان در رشته تحصیلی مرتبط مشغول به كارند
تازیكی با اشاره به اینكه در مشاغل در رابطه با كشاورزی ۸۶ درصد از شاغلان در رشته ای غیرمرتبط با كشاورزی تحصیل كرده اند اظهار داشت: در كسب و كارهای فنی هم مبحث فعالیت ۷۰ درصد شاغلان با رشته تحصیلی آنها تطابق ندارد.
وی با تاكید بر اینكه در ۵ استان مورد مطالعه، با تخفیف و نگاه خوشبینانه ۳۰ درصد از شاغلین كه عموما در حِرَف پزشكی و بهداشتی و امنیتی و نظامی بوده اند در شغل در رابطه با تحصیلات خود فعالیت دارند افزود: به عبارتی به صورت میانگین در پنج استان مورد مطالعه بیش از ۷۰ درصد از شاغلان در این مناطق در مشاغل غیر در رابطه با تحصیل خود مشغول به كار هستند.
تازیكی اظهار داشت: در قالب اجرای طرح تكاپو هم اكنون در تمام استانهای كشور مزیت ها و پویایی اقتصادی و اشتغالی و رسته های دارای مزیت توسعه اشتغال متناسب با هر منطقه به تفكیك نیاز آموزشی هر شهرستان استحصال و تهیه و تدوین شده است؛ همینطور از سال قبل با همكاری شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم جلساتی به منظور تغییر رویه و تغییر رشته های دانشگاهی هر منطقه و استان كشور متناسب با نیازهای بازاركار و رسته های دارای مزیت در هر استان شروع شده است كه البته امید می رود با استقبال دانشگاهها و تغییر رویه در محتوا و تولید رشته های جدید و كاربردی در دانشگاهها مواجه شود.
مدیر طرح ملی تكاپو تصریح كرد: بنابراین در مجموع باید گفت، باید سریعا تغییرات بنیادین و محتوایی در حوزه آموزشهای عالی و آموزشهای فنی و حرفه ای صورت پذیرد چون كه در صورت ادامه این وضعیت، به جز اتلاف هزینه و وقت پرارزش جوانان كه در بهترین سالهای تلاش و كوشش خود هستند، عایدی دیگری نصیب اقتصاد و اشتغال كشور نخواهد شد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب