هپكو از سرن تا سقوط
ارتباط با مشتری: هپكو با عنوان ˮHeavy Equipment Production Company ˮ در سال 1351 با هدف مونتاژ ماشین آلات سنگین راهسازی در زمینی به وسعت 90 هكتار در اراك تاسیس شد.
۵۵ درصد سهام این شركت متعلق به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) و ۴۵ درصد آن متعلق به بخش خصوصی(برادران رضایی) بود و كار خودرا رسما از سال ۱۳۵۴ با همكاری شركت های بزرگی همچون نویستار اینترنشنال آمریكا، پوكلِین فرانسه، صنایع سنگین ساكائی ژاپن، دایناپاك سوئد، و لوكومو فنلاند و اشتغال ۳۰۰ نفر شروع كرد.
به گزارش ارتباط با مشتری به نقل از ایسنا، به فاصله كمی از تاسیس هپكو، شركت "هسكو" به عنوان اولین و بزرگترین شركت خدمات تجهیزات سنگین راهسازی، معدنی و كشاورزی كشور، با رویكرد تامین قطعات اصلی محصولات و خدمات گارانتی كار خودرا شروع كرد.
روند كار هپكو با قدرت ادامه یافت و اتفاقاتی كه منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد، خللی در كار شركت ایجاد نكرد.
دهه ۶۰؛ جنگ و سازندگی
شهریور ۱۳۵۹ بود كه صدام نخستین گلوله را به سمت ایران نشانه رفت، جنگ شروع شد ولی حتی جنگ هم نتوانست در رشد و توسعه هپكو مانع ایجاد كند. هپكوی ۸ ساله بعنوان پشتیبان نیروهای نظامی وارد میدان شد.
هپكو در آن سال ها جوان بود، اما به لحاظ برخورداری از ساختاری اصولی و منطقی توانست تامین كننده ماشین آلات سنگین مورد نیاز خطوط دفاعی كشور باشد و بگفته "علیرضا میقانی" مدیرعامل هپكو در سال های ۸۶ و ۸۷، این شركت با مهندسی معكوس محصولات خارجی و تولید دستگاه هایی چون بولدوزر كوتاه عملیاتی، نی كوب، بیل های قورباغه ای و... خطوط جنگی كشور را پشتیبانی كرد.
ایران فاقد واحدهای صنعتی تخصصی در حوزه ساخت سلاح و تجهیزات جنگی بود، بر این اساس خیلی از كارخانجات كشور و استان به عنوان پشتیبانان نیروهای دفاعی به این حوزه وارد شدند و در سال ۱۳۶۴ درست زمانی كه كارخانجات استان در امتداد از بین بردن توان ایران در ساخت سلاح و مهمات هدف بمب و موشك قرار می گرفتند، نقطه عطف تاریخ هپكو رقم خورد و اجرای طرح توسعه این شركت با تاسیس سالنی به مساحت ۶۰ هزار متر مربع با اعتبار ارزی ۱۰۰ میلیون دلار شروع شد. این، مقطعی است كه از نظر "میقانی" همواره مورد غلفت قرار گرفته است.
به گفته وی، راه اندازی این سالن درست در زمانی كه ارز برای كشور بسیار با اهمیت بود، در چارچوب طرح توسعه هپكو با محوریت طراحی و تولید استراكچرهای ماشین آلات راهسازی و معدنی شروع شد و در سال ۶۸ به بهره برداری رسید.
هپكو ظرفیت ساخت تانك دارد
"داریوش رحمت نژاد" كه در سال های ۷۲ تا ۷۴ مدیر برنامه ریزی شركت بوده، می گوید: تولیدات هپكو در زمان جنگ نشان داد كه این شركت در واقع یك صنعت استراتژیك است و حتی امروز با تغییرات كوچكی می تواند ادوات جنگی همچون تانك را بسازد.
وی می گوید: اجرای طرح توسعه شركت با مشاركت شركت لیبهر آلمان به انجام رسید و هپكو صاحب خط تولید پیشرفته و منحصر بفرد تولید قطعات ماشین آلات شد. افتتاح این طرح كه در زمان خود یكی از ۱۰۰ طرح برتر اجرا شده بعد از انقلاب بود، از سرمایه گذاری های عظیم دولتی به شمار می رفت كه حتی امروز می تواند پاسخگوی نیاز معادن و پیمانكاران بزرگ در تولید قطعات پیچیده ماشین آلات سنگین باشد.
جنگ ۸ ساله مقابل ایران به انتها رسید و دوران طلایی هپكو كه با مدیریت "علی محمد رفیعی" و بهره برداری از طرح توسعه همزمان بود، همراه با دوران سازندگی كلید خورد و در واقع دهه ۷۰ به دهه باروری هپكو تبدیل شد.
دهه ۷۰؛ شكوفایی و تولید
هپكو كه حالا قدرت گرفته بود، در سال ۱۳۷۲ واحد "مهندسی و قطعات" را با هدف تامین و تدارك قطعات و مجموعه های مورد نیاز خود و خلق زنجیره ای از تامین كنندگان قطعات جهت توسعه صنعت داخلی و در سال ۱۳۷۳ شركت "تولید تجهیزات انرژی ایمن رسا – تتا" را افتتاح نمود.
این اقدامات توسعه ای از نظر "علیرضا كاظمی" كه از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۵ مدیر برنامه ریزی هپكو بوده و در دهه ۷۰ یكی از پرسنل هپكو بود، حاصل دید وسیع مدیریت شركت بود.
ثبات مدیریت، قدرت ریسك پذیری، خلاقیت و توان مناسب برنامه ریزی، مواردی است كه از عملكرد مدیران آنزمان هپكو در یادها مانده است، كاظمی در این زمینه می گوید: مدیرعامل هپكو از هیچ كوششی برای تولید دریغ نمی كرد، بر همین مبنا با عنایت به اینكه ممكن بود تولید ماشین آلات راهسازی در بعضی سال ها با كاهش مواجه شود، تصمیم گرفت در كنار حضور هپكو در پروژه های عمرانی و ساخت ماشین آلات راهسازی، این شركت را وارد پروژه های صنعتی كرده و سبد كالاهای تولیدی شركت را توسعه بخشد.
"رحمت نژاد" به عنوان قائم مقام مدیرعامل هپكو در سال های ۷۵ و ۷۶ می گوید: هپكو كه با بهره برداری از طرح توسعه خود همكاری با ولوو و لیبهر و انتقال تكنولوژی را آغاز نموده بود، با تدبیر جالبی كه برای تامین منابع تولید اندیشیده بود، مشكلی در این خصوص نداشت.
وی اضافه كرد: بر طبق این تدبیر، هپكو از این دو شركت بزرگ اروپایی قطعات لازم برای تولید را خریداری و مونتاژ می كرد، ولی برای خرید این قطعات ۱۰ تا ۲۰ درصد رقم درخواست شده را می پرداخت و بعد از مونتاژ و فروش، باقی مبلغ را پرداخت می كرد، در واقع تولید در هپكو با استفاده از منابع مالی این شركت ها ادامه می یافت و هیچ مشكلی هم وجود نداشت.
رحمت نژاد نیز با اشاره به اینكه شركت از سال ۱۳۷۳ وارد پروژه های صنعتی همچون پروژه های پالایشگاهی، نیروگاهی، پتروشیمی، سدسازی و... شد، می گوید: ورود هپكو به صنعت، فرصت سر خاراندن را هم برای ما باقی نگذاشته بود.
وی كه معتقد می باشد شكوفایی هپكو حاصل ۴ عامل منابع انسانی، بازار، سیاست های اجتماعی و سیاسی و مدیریت بود، اظهار داشت: در آن سال ها عرصه سیاست خارجی و داخلی كشور باز بود، قطعات مورد نیاز برای تولید خریداری و كار مونتاژ با نظارت دقیق شركت های ولوو و لیبهر انجام می شد. مدیریت شركت صاحب تجربه شده و با شرایط بازار تطبیق پیدا كرده بود و تجمیع این عوامل شركت را از سال های ۷۵ به بعد به تولید انبوه رساند.
۷۵تا ۸۵؛ سال های طلایی/هپكو تنها شركت مورد تایید كوماتسو
رحمت نژاد اوج تولید شركت را مربوط به بازه زمانی سال های ۷۵ تا ۸۵ می داند و می گوید: شركت در آن دوران دو شیفته كار می كرد و حتی فضا برای سه شیفته شدن فعالیت ها مهیا بود.
"میقانی" كه هم اكنون مدیر مهندسی هپكوست نیز با اشاره به همكاری مستمر هپكو و شركت های بزرگ در دهه ۷۰ و ۸۰ می گوید: ورود هپكو به عرصه صنعت بسیار اثربخش بود. قیمت یك بولدوزر در آن سال ها حدودا ۴۵۰ میلیون تومان بود، اما تولید این بولدوزر با همكاری مشترك كوماتسو ژاپن و هپكو توانست این قیمت را در فاز اول تا حدود ۲۰ درصد كم كند و قیمت این ماشین خاص در واقع به حدود ۳۳۰ میلیون تومان رسید.
وی می گوید: با تولید بلدوزر D۱۵۵ و لودر WA۴۷۰ كوماتسو در شركت هپكو، از خروج ارز از كشور جلوگیری شد و این تولید ناب و با ارزش در كنار دانش گرانبهایی كه به همراه می آورد، تولید و اشتغال بیشتر شركت را رقم زد. تولید خیلی از این قطعات در سالن تولید هپكو سبب تحسین كارشناسان شركت كوماتسو بود. عمق ۳۵ درصدی ساخت این پروژه به ۴۳ درصد افزایش یافت و اگر امروز همین روند با حمایت دولت برای پروژه هایی نظیر دامپتراك برنامه ریزی و اجرا شود می تواند قیمت این كمپرسی های معدن را تا ۳۰ درصد كم كند.
میقانی می گوید: تكیه هپكو در واقع تنها بر ماشین آلات و تجهیزات نبود و نیست، بلكه در كنار این ماشین ها و تجهیزات، دانش پرسنلی شركت و سیستم بسیار پیشرفته تولید توانست نظر شركت های معتبر دنیا را برای همكاری جلب نماید.
هپكو، تنها شركت ایرانی صادركننده قطعه به ولوو و لیبهر
وی ادامه می دهد: بیشتر پروژه های تولید شده در كارخانه مایه غرور ملی بوده و هستند. هپكو جزو معدود تولیدكنندگان داخلی ایران است كه به دو غول برتر سازنده ماشین آلات راهسازی جهان(لیبهر و ولوو) صادرات داشته است. در واقع دهه ۷۰ دهه ای رویایی برای هپكو بود و این شركت توان خودرا صرف تولید و گسترش بازار ماشین آلات راهسازی، كشاورزی و معدنی كرد و در همان دوران اتفاق جدیدی رقم خورد.
وی می افزاید: دانش پرسنل شركت كه حاصل سال ها تعامل با برندهای درجه یك دنیا بود سبب شد پروژه های باورنكردنی مانند ساخت كرین های زرافه ای كه نیازمند ماشین كاری قطعاتی با طول ۵۰ متر بود در هپكو شكل بگیرد.
دهه۸۰؛ از سرن تا سقوط
به گزارش ارتباط با مشتری به نقل از ایسنا، دهه ۷۰ به تولید و توسعه گذشت، اما نقطه عطف دیگری در راه بود. هپكو برای كمك به اجرای پروژه ذره بنیادین موسسه سِرن در سوئیس برگزیده شد. پروژه بزرگ و چند ملیتی كه حضور هپكو در آن سندی افتخارآمیز در تاریخ صنعت كشور بوده است.
از نظر میقانی، پروژه سرن پروژه ای با اعتبار و آبرو بود و هپكو توانست ظرفیت واقعی خودرا در صنعت بواسطه این پروژه مهم به نمایش بگذارد.
هپكو میز سرن را بی خطا و اشتباه ساخت
وی می گوید: پروژه سرن پروژه ای بین المللی بین ۲۴ كشور پیشرفته دنیا بود كه در چارچوب این پروژه مبادرت به ساخت بزرگترین شتاب دهنده هایدرونی جهان شد. ماجرا از آنجا شروع شد كه در اوایل دهه ۸۰(سال های ۸۰ و ۸۱) ساخت میز این شتاب دهنده به دانشگاه صنعتی شریف سپرده شد و با عنایت به ظرفیت های صنعتی هپكو، این شركت بعنوان پیمانكار ساخت این میز برگزیده شد. طرف های خارجی از شركت بازدید كردند و با تایید هپكو این تولید ناب توسط مهندسان و متخصصان هپكو انجام گرفت.
رحمت نژاد نیز درباب حضور هپكو در پروژه موسسه سرن می گوید: شركت این پروژه را بدون هیچ گونه خطا و اشتباهی، در بازه زمانی حدود ۶ ماهه ساخت و محصولش مورد تایید قرار گرفت. این موفقیت در حد و اندازه ای بود كه مدیران شركت و مجریان پروژه در افتتاح پروژه سرن حاضر شدند و بواسطه این افتخار بزرگ در سال ۲۰۰۴ جایزه طلایی دریافت نمودند.
كاظمی نیز با اشاره به دقتی كه باید در ساخت میز پروژه سرن اعمال می شد و حجم بالای ماشین كاری این میز، می گوید: این پروژه بزرگ بین المللی كه انگیزه و شور و شوق بسیاری به پرسنل داده بود، درآمد ارزی قابل قبولی برای شركت داشت و راه را برای تولیدات بزرگتر و حضور بیشتر هپكو در عرصه بین المللی هموار كرد، هرچند كه پروژه های دیگر به حساسیت پروژه سرن نبودند، اما هپكو را به نامی آشنا در دنیا بدل كردند.
در آن سالها كار هپكو به شدت روی غلطك بود. سال ۱۳۸۲ این شركت، سهام خودرا وارد بورس كرد.
بوژی های راه آهن آلمان روی میز هپكو
میقانی می گوید: در جریان همكاریهای هپكو با شركت وولو در سال ۱۳۸۳ تولید لودر L۹۰ آغاز شد، اما اهمیت این پروژه در این بود كه تولید این محصول در ایران درست همزمان با تولید آن در سوئد انجام گرفت، در واقع هپكو بازار ایران و وولو بازار اروپا را تغذیه كرد و این امر اوج دانش مهندسی و مهارت هپكو و پرسنل خطوط تولیدی آن را به نمایش گذاشت، چونكه عموما تولید محصولات در ایران با سه تا چهار سال تاخیر نسبت به اروپا به انجام می رسید، اما اینبار هپكو پا به پای اروپا در حوزه صنعت ماشین آلات سنگین راهسازی قدم برداشت.
در كنار این پروژه های عظیم، هپكو تا سال ۱۳۸۵ در چارچوب كنسرسیوم هایی در پروژه های بزرگ بین المللی حضور داشت و محصولاتی در هپكو تولید شد كه توان تولید آن در دیگر صنایع وجود نداشت.
میقانی، ماشین كاری بوژی لوكوموتیوهای خط راه آهن آلمانی ها در چارچوب پروژه همكاری شركت مپنا و زیمنس را همچون این پروژه های بزرگ عنوان نمود كه هپكو توانست در این پروژه رضایت آلمانی های سخت گیر را جلب نماید.
تولید ۳۰۰ دستگاه ماشین آلات، فقط در اسفند ۸۴/انسجام مدیریتی هپكو را به اوج رساند
سال ۱۳۸۴ همزمان با تاسیس شركت لیزینگ ایرانی ها در هپكو كه با دو هدف اصلی "ایجاد تسهیلات اعتباری آسان برای مشتریان این شركت و همین طور توسعه فروش" انجام شد، تولید به اوج خود رسیده بود، بطوریكه بگفته "كاظمی" فقط و فقط در اسفندماه سال ۸۴، شركت ۳۰۰ دستگاه ماشین آلات تولید كرد و در سال ۸۵ تولیدی كه از سالانه ۵۰۰ دستگاه شروع شده بود به سالانه ۲۰۰۰ دستگاه رسید و كارگران آن سال تا آخرین ساعات ۲۹ اسفند در كارخانه ماندند تا آخرین غلطك از خط تولید بیرون رود و آمار تولید افزایش یابد.
"علی محمد رفیعی" برای ۱۷ سال مدیریت شركت را به عهده داشت و كاظمی معتقد می باشد كه ثبات و انسجام مدیریتی در این سالها تولید را به اوج رساند. سیستم مدیریتی شركت هر ساله ۲۰ تا ۳۰ درصد رشد تولید را هدفگذاری می كرد و ابتدای هر سال تمامی فاكتورهای لازم برای رشد تولید تعریف و درانتها ماه و سال مورد ارزیابی قرار می گرفت. در واقع همین نگاه، شركت را به رشدی همه جانبه رسانده بود.
مدیر برنامه ریزی شركت هپكو در سال های ۸۰ تا ۹۵، می گوید: در سال های اوج فعالیت هپكو، انتقال تكنولوژی از شركت های لیبهر، كوماتسو و ولوو به عنوان شركت های درجه یك دنیا، كیفیت بالای تولیدات، نظارت و كنترل كیفیت مستمر، استفاده از تجارب این صنایع عظیم، تعلق خاطر و عرق سازمانی پرسنل و تیم مدیریتی و حضور مدیران دلسوز كه به دنبال منفعت طلبی نبودند و حتی حقوق های عادی دریافت می كردند، تولید هپكو را به ۲۰۰۰ دستگاه در سال رساند.
میقانی با اشاره به صادرات قطعه به شركت لیبهر در سال های ۸۵ و ۸۶ بیان می كند: صادرات قطعاتی چون استیك بیل مكانیكی یا قسمتی از شاسی این ماشین پیشرفته آنهم به یكی از كیفی ترین شركت های دنیا، در توان كمتر شركت اروپایی بود و این برگ زرینی است كه در كارنامه هپكو قرار دارد. در امتداد صادرات از این ابر كارخانه می توان به صادرات قطعه كانترویت لودرهای L۹۰ و L۱۲۰ نیز اشاره نمود كه در دهه هشتاد بار دیگر شركت هپكو را بر سر زبان ها انداخت. صادرات ۷۰۰ عدد از این قطعه به شركت ولوو موفقیت دیگری بود كه ب پایه دانش پرسنل این شركت بزرگ محقق شد و به جرئت می توان اظهار داشت كه دانش شركت هپكو سبب تحول در صنایع پایین دستی كشور نیز شده بود.
۸۵؛ سال سقوط، آغازِ پایان
سال ۸۵ فرا رسید؛ زمزمه هایی در مورد هپكو آغاز شد، زمزمه هایی از خصوصی سازی.
هپكو در آن سال با شرایطی كه رسانه ای نشد با ۱۸۰۰ نفر پرسنل در چارچوب مزایده به شركت واگن سازی كوثر به مدیریت "علی اصغر عطاریان" واگذار شد و این اقدام را می توان آغازی بر اختتام دوران طلایی هپكو نامید.
با آمدن عطاریان به عنوان سهامدار جدید، علی محمد رفیعی مدیرعامل ۱۷ ساله هپكو رفتنی شد.
تیغ تحریم ریسمان ارتباط با ولوو و كوماتسو را برید
میقانی عضو هیات مدیره هپكو در سال های ۸۶ تا ۹۰ درباب تغییر و تحولات مدیریت هپكو در سال ۸۵ می گوید: رفیعی ۱۷ سال در هپكو كار كرد. حضور ۱۷ ساله یك مدیر در یك مجموعه صنعتی علاوه بر اشرافیت كامل او نسبت به شركت و بازار، موجب می شود كه فرد، قدر و اندازه و ظرفیت افراد را بشناسد، اما زمانی كه تغییرات مداوم مدیریتی اتفاق می افتد و هر ۶ ماه یكبار مدیر عوض می شود، عملا آشنایی با صنعت، بازار و توانمندی پرسنل، برای او حاصل نمی گردد. رفیعی تمام زوایای شركت، تولید و ماشین آلات سنگین راهسازی را می شناخت و خروج وی از شركت ضربه سنگینی به هپكو وارد كرد.
وی ادامه می دهد: علاوه بر تغییر تیم مدیریتی، وضع تحریم ها عملا رابطه هپكو با برندهایی مانند ولوو و كوماتسو را قطع كرد، اتفاقی كه در افول پله به پله هپكو بی تاثیر نبود، چونكه خرید آنها از این شركت ها به صورت اعتباری انجام می شد و این مهم سهم بسزایی در تامین نقدینگی شركت داشت.
میقانی كه در سال های ۸۶ و ۸۷ مدیرعامل هپكو بوده، با اشاره به اینكه هپكو تا سال ۸۶ ارتباط خودرا با لیبهر حفظ كرد و هنوز صادرات قطعات به این شركت بزرگ ادامه داشت، می گوید: افراد كم سابقه نمی توانند در این صنعت ماندگار شوند، چه رسد به اینكه سواد و شناخت كافی از این صنعت هم نداشته باشند، معضلی كه در هپكو این دوران آن را بوفور شاهد بودیم؛ متاسفانه در مواردی شاهد بودم كه افراد جدیدالورود حتی در بیان نام ماشین آلات مشكل داشتند، مسلما چنین افرادی نمی توانند هدفگذاری كلان و استراتژیك درباب تولید و فروش چنین محصولات عظیمی داشته باشند و كار را جلو ببرند. در این شرایط شركت هایی كه من آنها را صرفا واردات چی می دانم اهتمام كردند با رُل بازی كردن نقش تولیدكننده به خود بگیرند تا از رانت تولید استفاده كنند، در صورتیكه همه می دانیم هیچیك از شركت های تازه تاسیس شده فعلی نمی توانند جای خالی هپكو را در این بازار پر كنند و اگر به این مهم رسیدگی نشود، این شركت ها باردیگر مسیر واردات را پیش خواهند گرفت.
اعضای هیات مدیره می آمدند و می رفتند/فقط اسامی جدید می شنیدیم
كاظمی مدیر برنامه ریزی شركت در سال های ۸۰ تا ۹۵ نیز درباب وضعیت مدیریت هپكو در این سالها می گوید: با حضور سهامدار جدید در واقع كسی از سیستم مدیریتی قبل باقی نماند. حتی سیستم مدیریتی جدید و هیات مدیره نیز ثبات لازم را نداشتند، بیژن نامدار زنگنه در سال ۸۵ و ۸۶ برای كمتر از یك سال رئیس هیات مدیره شركت بود، در این مدت كم، حضور زیادی در شركت نداشت و خیلی به كارخانه نمی آمد. این شرایط فقط مختص زنگنه نبود، بلكه دیگر اعضا نیز سری به شركت نمی زدند، چونكه آدم های جدیدی وارد صنعت ماشین آلات راهسازی كشور شده بودند كه این كار، شغل اصلی آنها نبود، بلكه افراد متفرقه ای بودند كه سر از هپكو درآوردند.
وی ادامه می دهد: تغییر و تحولات اعضای هیات مدیره بسیار زیاد بود، در هر جلسه افراد جدیدی می آمدند و افراد قبلی می رفتند. در صورتیكه پیش از واگذاری، كار هیات مدیره شركت، فقط متمركز بر این صنعت بود و در شركت مستقر بودند. در همان سال های اول واگذاری، چندبار هیات مدیره تغییر نمود و فقط اسم اعضا را می شنیدیم و بعد می رفتند. پس از زنگنه "ربانی" آمد، بعد از آن "گلی" آمد كه با عطاریان به سازگاری نرسید و رفت و سپس "صحرایی" آمد، بگذریم كه افراد بسیار دیگری هم بودند كه فقط نام آنها مطرح می شد و در مسائل اجرایی شركت دخالتی نداشتند. در واقع عملا ثبات مدیریتی در شركت حاكم نبود، شاید این بی ثباتی را بتوان یكی از دلیلهای مهم وضعیت كنونی هپكو دانست. علاوه بر آن، مدیریت جدید به سراغ مدیران متخصص قبلی شركت نرفت تا بتواند با استفاده از ظرفیت مدیریتی، شناخت و تجربه آنها هپكو را سرپا نگه دارد.
رحمت نژاد نیز می گوید: بعد از واگذاری شركت به بخش خصوصی، تحریم ها تشدید شد كه این امر منابع مالی در اختیار شركت را تحت تاثیر قرار داد و در واقع منابع اعتباری شركت حذف شد، علاوه بر این، طرح های عمرانی كشور گرفتار ركود شد و مدیران قبلی شركت هم كه احیانا می توانستند این شرایط را مدیریت كنند با آمدن سهامدار جدید، رفته بودند. چه فاجعه ای بیشتر از این امكان دارد برای یك شركت حادث شود؟
دهه۹۰؛ روی ریل اعتراض
میقانی با اشاره به اینكه با همه مشكلات، ظرفیت هپكو به قدری در جهان شناخته شده بود كه بسادگی از معادلات حذف نمی شد، می افزاید: هپكو كم كم روند نزولی در تولید به خود گرفت، ۴ سال پیش (سال ۱۳۹۴) مذاكراتی درباب همكاری هپكو با یكی از تولیدكنندگان مطرح دنیا در صنعت دامپتراك انجام و حتی توافقات اولیه نیز حاصل شد، اما به دلیلهای عدیده، این پروژه مهم راكد باقی ماند.
براساس این گزارش، باوجود اینكه " هپكو همراهی مطمئن" شعار هپكو بود، اما این شركت مدیران همراهی نداشت و افت هپكو از سال ۸۸ نمایان شد، هر سال تعداد تولیدات كاهش و مشكلات افزایش می یافت و بعد از هشت سال مدیریت كج دار و مریز و مدارای این صنعت به گل نشسته با شرایط، كم كم صدای اعتراض كارگران بلند و از سال ۹۴ تجمعات اعتراضی آنان شروع شد تا روند نگرانی شان از وضعیت تولید در شركت را به گوش همگان برسانند.
گسترش جغرافیای اعتراضات
با تداوم مشكلات و به نتیجه نرسیدن وعده ها، اعتراضات كارگران از فضای داخل كارخانه به سطح شهر كشیده شد و هر چند وقت یكبار شاهد حضور كارگان هپكو در مركز شهر اراك بودیم.
در سفر ریاست جمهوری در دوم آبان ۹۵ به استان مركزی و اراك، دستور پیگیری وضعیت شركت داده شد، بهمن ماه همان سال هم نوبخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور از هپكو بازدید كرد و این پیگیری ها موجب امیدواری كارگران برای بازگشت هپكو به تولید شد.
كاظمی با اشاره به اینكه هپكو هر روز ضعیف تر از روز قبل بود بطوریكه از تولید ۲۰۰۰ دستگاه به تولید فقط ۱۰۰ دستگاه ماشین آلات رسیده بودیم، می گوید: در سال ۹۵ تلاش های بسیاری برای ملاقات با پوری حسینی رئیس سابق سازمان خصوصی سازی داشتیم، اما هیچگاه موفق نشدیم و درانتها سال هم كه بازنشسته شدم، عملا كاری از دست مان برای شركت برنیامد و فقط آب شدن هپكو را شاهد بودیم.
۹۵، پایانی برای حضور در پروژه های بین المللی
میقانی از آخرین نفس های هپكو در فضای صنعت جهانی یاد می كند و می گوید: در سال ۹۵ هپكو توانست در بعضی پروژه های صنعتی مانند پروژه "گنتری كرین های لیبهر" كه پروژه مشترك هپكو و این شركت آلمانی برای ساخت تجهیزات طرح توسعه بندر شهید بهشتی بود حضور داشته باشد و این پروژه در واقع یكی از آخرین پروژه های شركت در همكاری با یك شركت بزرگ خارجی بوده است.
به گزارش ارتباط با مشتری به نقل از ایسنا، نفس های هپكو دیگر به شماره افتاده بود و كاسه صبر كارگران و پرسنل نیز لبریز شده بود، عطاریان در مدیریت هپكو به هیچ وجه موفق نبود و همین مورد موجب شد كه سهام شركت در خردادماه ۹۶ به احمدپور واگذار شود، اما همین واگذاری حرف ها و حدیث های بسیاری به دنبال داشت. نخستین و مهمترین نقد نسبت به روند و رقم واگذاری بود، چونكه شركت به مبلغ ۲۱۶ میلیارد تومان واگذار شد. شرایط این واگذاری اینگونه بود كه سهامدار جدید باید ۱۰ میلیون تومان از مبلغ یاد شده را به صورت نقد و مابقی را به صورت اقساط پرداخت می كرد! این واگذاری شاید عجیب ترین روش واگذاری یك غول صنعتی در تاریخ ایران بوده است.
این واگذاری همانگونه كه از روش انجامش پیداست در رفع مشكلات هپكو موثر واقع نشد و همین مورد موجب ادامه یافتن اعتراض خیابانی كارگران هپكو شد، اما در ۲۵ شهریورماه ۹۶ این اعتراضات رنگ و بوی دیگری به خود گرفت و به ضرب و شتم كارگران و بازداشت شماری از آنها منجر گردید هر چند كه آقازاده استاندار مركزی بعدا اعلام نمود كه كارگران نگران پرونده های تشكیل شده و احكام صادره نباشند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نماینده ولی فقیه در استان، رئیس فراكسیون كارگری مجلس، نمایندگان مردم در شورای شهر اراك و... نسبت به این رفتار با كارگران اعتراض كردند و این شرایط موجب شد كه ۴ مهر ۹۶، ربیعی وزیر كار وقت بعنوان نماینده رئیس جمهور در مسافرت به استان مركزی در جمع كارگران حاضر شده و بابت رفتار ناشایست صورت گرفته شخصا از آنان عذرخواهی كند.
ربیعی با حضور در میان كارگران قول هایی در خصوص پرداخت معوقات كارگری، بازگشت شركت به تولید و رفع همه مشكلات داد و با بیان اینكه صدای كارگران شنیده شد، اظهار داشت كه مجوز خرید محصولات هپكو توسط وزارت راه صادر گردیده است. دو روز بعد (۶ مهر۹۶) زمانی قمی استاندار وقت بیان كرد كه با هماهنگی فراگیر در تیم اقتصادی دولت و همراهی ربیعی نماینده ویژه رئیس جمهور دریافت ۷ میلیارد تومان وام جهت پرداخت معوقات كارگران هپكو نهایی شد.
هپكو از سال ۹۶ تا ۹۸ نوسانات بسیار زیادی را پشت سر گذاشت، هر بار مسئولان به اسم هپكو وام گرفتند، مطالبات كارگران را پرداخت كردند و با اینكار برای مدتی اعتراضات تحت كنترل درآمد، اما هپكو به تولید بازنگشت و فقط و فقط هر روز بدهكارتر از روز قبل شد.
مقصدی كه هر روز دورتر شد
اوایل سال ۹۷ بود كه باردیگر از ورود هیات مدیره و مدیرعامل جدید به هپكو سخن گفته شد. همه به دنبال به تولید نشستن هپكو بودند، نماینده ولی فقیه در استان بارها و بارها درباب واگذاری هپكو به مبلغ ۱۰ میلیون تومان، وضعیت تولید و اهلیت نداشتن مدیران این شركت از سازمان خصوصی سازی گلایه نمود، سیدعلی آقازاده استاندار و مسئولان اجرایی استان از هر فرصتی برای حضور مسئولان ارشد كشور در استان و بازدید از هپكو و باز كردن این كلاف سردر گم استفاده می كردند، اما هر چه بیشتر می دویدند، مقصد دورتر می شد.
بالاخره ۳۰ خرداد ۹۷ هیات مدیره و مدیرعامل جدید هپكو عرضه شدند و بگفته این تیم مدیریتی بازگشت تولید به هپكو با برنامه ریزی دقیق در اولویت قرار گرفت. ظاهرا همه چیز خوب پیش می رفت، صادقیان مدیرعامل شركت، هر از گاهی نشست خبری ترتیب می داد و از گشایش ها صحبت می كرد و حتی ۲۱ مهر سال ۹۷ به ایسنا اظهار داشت كه حال هپكو بسیار عالی است.
حرف های امیدواركننده مسئولان استان و مدیریت شركت این نوید را می داد كه هپكو به روزهای اوج خود برمی گردد و حتی ۶ آذر ۹۷ به تولید نشستن باردیگر هپكو جشن گرفته شد و استاندار رسما اعلام نمود كه بر طبق قول وزیر صنعت حتی یك محصول تولیدی هپكو هم روی دستش نخواهد ماند، اما شادی این جشن خیلی به طول نینجامید.
۲۴ فروردین ماه ۹۸ صادقیان، مدیرعامل وقت شركت بار دیگر به ایسنا اظهار داشت كه متأسفانه در سال ۹۷ قراردادهای سازمان راهداری و سازمان مدیریت بحران به سبب عدم همراهی سازمان برنامه و بودجه باوجود وجود مصوبه سه وزیر برای خرید ۲۴۰۰ دستگاه از این شركت، همچنان روی كاغذ باقی مانده است.
همین یك جمله مدیرعامل وقت هپكو كافی بود كه بدانیم هپكو هنوز گرفتار مشكلات بسیاری است و زیر بار مسائل كمر صاف نكرده است.
۷ خرداد ۹۸ در آستانه یكسالگی حضور صادقیان در هپكو بعنوان مدیرعامل، اعلام گردید كه وی مدیریت عامل تیم تراكتورسازی تبریز را عهده دار شده و شهسوار یكی از اعضای هیات مدیره سكان مدیریت شركت را به دست گرفت. شهسوار در ۱۲ خرداد بلافاصله بعد از انتصاب با برگزاری یك نشست خبری برنامه های خودرا برای ادامه تولید در هپكو ارائه كرد، اما كار از كار گذشته بود.
همه چیز به پله اول بازگشت و شهریور ۹۸ كارگران باردیگر در اعتراض به بلاتكلیفی وضعیت سهامداری شركت، توقف تولید و معوقات كارگری، در مركز شهر اراك تجمع كردند.
سازمان خصوصی سازی برای گشایش در كار هپكو در ۱۶ شهریورماه مدیرعامل جدید شركت "ابوالفضل روغنی" را معرفی نمود، اما اینكار كارگران را كه خواهان تغییر سهامدار شركت بودند راضی نكرد و آنها در نهایت ۲۵ شهریورماه ریل راه آهن شمال به جنوب كشور را بستند.
این تجمع هم با كش و قوس های مربوط به خودش و دستگیری حدود ۲۰ نفر از كارگران به انتها رسید، كه بعد از چند روز با قرار وثیقه آزاد شدند، اما پرونده قطور هپكو همچنان روی میز صنعت و اقتصاد كشور باز ماند.
هپكو هنوز می تواند معادلات صنعت جهان را تغییر دهد
میقانی مدیرمهندسی شركت اعتقاد دارد كه هپكو نه تنها در دهه ۷۰ و ۸۰ بلكه امروز هم همچنان پیشرفته است و بیان این مساله كه تجهیزات و ماشین آلات شركت قدیمی شده ظلم در حق هپكوست.
وی با اشاره به اینكه به جرئت می گویم همین امروز تجهیزات موجود در شركت و نیروهای متخصص آن در منطقه و در حوزه ماشین آلات راهسازی بی نظیر هستند، می گوید: در آن سال های سخت همه تلاش خودرا برای سرپا ماندن شركت به كار گرفتیم، اما در سال های اخیر متاسفانه باوجود دانش و امكانات خوبی كه شركت در حوزه ماشین آلات در اختیار دارد، همواره این ظرفیت دانسته یا ندانسته به فراموشی سپرده شده است. هپكو شركتی است كه در سه حوزه راه، معدن و كشاورزی دارای تولیداتی همچون غلطك، گریدر بیل لاستیكی و زنجیری، لودر و... است.
میقانی تاكید می كند: امروز كه كشور با مشكلات فراوان تحریم دست و پنجه نرم می كند، این كارخانه می تواند با اندكی توجه، نیاز بازار را رفع كند. پس از تحریم، شركت هپكو محصولاتی همچون HWL۱۱۰، HEC۲۱۰، HG۱۸۰D۲ و... را برای تولید رونمایی نمود. این محصولات نشان دهنده توان شركت بود ولی متاسفانه تولید بیشتر آنها به سبب نبود سرمایه در گردش و بی توجهی مدیریت متوقف گردید. نبود رویكرد درست و حمایتی در بخش ماشین آلات، این بخش را با تمام توانی كه دارد به حاشیه برد.
مدیرعامل شركت در سال های ۸۶ و ۸۷ هپكو می افزاید: در طول سال های فعالیت خود در هپكو ارتباط تنگاتنگی با تولیدكنندگان روز دنیا مانند ولوو، لیپهر، كوماتسو و... داشته ام و بر طبق این ارتباطات و تجربیات می گویم كه تكنولوژی هپكو قدیمی نیست. ربات های جوشكار این شركت بزرگترین ربات های جوشكار منطقه هستند، تجهیزات ماشین كاری و عملیات اولیه شركت یكی از پیشرفته ترین سالن های حال حاضر ایران و منطقه است و در كنار آن نیروهای متخصص و توانمندی در این شركت هستند كه تجربه انتقال تكنولوژی چندین شركت مطرح دنیا را در رزومه دارند. به جرئت می توان گفت چنین سرمایه گذاری با این سطح در ایران و منطقه صورت نگرفته و شاید دیگر نتوان چنین سرمایه گذاری عظیمی را در این صنعت انجام داد، پس باید قدر این شركت و دانش نهفته در آنرا دانست و برای ادامه حیات آن كوشش كرد.
بازگشت مدیران متبحر و آشنا به صنعت، راه نجات هپكو
كاظمی مدیر بازنشسته برنامه ریزی هپكو می گوید: امید است كه تیم مدیریت قبلی به هپكو بازگردد چونكه پشتوانه تخصصی، فنی و تجربه قوی برای اداره شركت دارد، اگر مسئولان برای نجات هپكو مصمم باشند راه چاره وجود دارد، اما با روش كنونی و دریافت وام های متوالی و بدهكار كردن هپكو راه به جایی نخواهیم برد.
به گزارش ارتباط با مشتری به نقل از ایسنا، به بركت ستاندن وام های متوالی و بدهكار شدن شركت، تمامی معوقات كارگران هپكو تا اختتام شهریورماه پرداخت شده است، اما هپكو هنوز روی خوش تولید را به خود ندیده است چونكه ضربه سازمان خصوصی سازی به هپكو ۳۵ ساله مهلك تر و سنگین تر از ضربه های دشمن و جنگ تحمیلی به هپكو هشت ساله زمان جنگ بود و توانست با چنان قدرتی كمر این صنعت بزرگ را بشكند كه با گذشت ۱۳ سال از خصوصی شدن هنوز نتوانسته سرپا شود و امروز با كوله باری از تجربه، نیروی متخصص و تجهیزات كارآمد در گوشه ای افتاده و هل من ناصر می طلبد بلكه از زیر بار این غبار سنگین بیرون بیاید.
روز گذشته اخباری در خصوص دولتی بودن هپكو و انتقال سهام شركت تجهیزات سنگین هپكو از شركت هیدرواطلس به دولت اعلام گردید كه هنوز صحت آن تایید یا تكذیب نشده است.
اگر این مسئله تایید گردد، تا اینجا كارگران به مطالبه خود كه دولتی شدن باردیگر هپكو بود و آن را در تجمعات گوناگون اعلام نموده بودند، خواهند رسید، حال باید منتظر ماند و دید كه سرنوشت چه خوابی برای هپكو دیده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب